Ăn nội tạng động vật: Lợi bất cập hại

Tùy vào bối cảnh văn hóa ở các vùng miền, khu vực khác nhau của khắp các châu lục trên thế giới, bộ phận nội tạng có thể được coi là chất thải phải vứt bỏ, hoặc như món ăn ngon đặc sản cho vùng miền hoặc là vị thuốc có giá trị trong y học cổ truyền Trung Hoa và các nước có nền y học phương đông khác.
Bộ phận nội tạng không sử dụng trực tiếp cho con người hoặc động vật thì thường được xử lý trong nhà máy sản xuất phân bón, hoặc nhiên liệu. Một số món ăn từ bộ phận nội tạng có tiếng như gan ngỗng, pa tê gan và lá lách. Ruột được sử dụng làm vỏ bọc cho xúc xích…
Nội tạng là các bộ phận bên trong của động vật như gan, thận, tim, dạ dày… có hàm lượng calo tương tự như thịt nạc (từ 100-150 calo mỗi 100 gram), chúng có cùng hàm lượng protein (khoảng 16-22% trọng lượng, trừ não và tủy) và hàm lượng chất béo tương tự (trung bình từ 5-7%) chủ yếu là chất béo bão hòa & lượng cholesterol rất cao, muối vô cơ hay vitamin đều rất phong phú. Các Vitamin tan trong chất béo chỉ có ở trong gan, thận. Một điểm chung ở gan, thận, tim, não có nhiều cholesterol và photphatit. Gan có nhiều vitamin A và D, quan trọng nhất là hàm lượng sắt rất cao, có thể phòng ngừa bệnh thiếu máu, mù màu, còi xương.
Tim có hàm lượng natri thấp và rất nhiều chất Sắt. Nó cũng chứa Selen, Kẽm, Phốt pho, Niacin, và Riboflavin.
Óc giàu Niacin, Phosphorus, B12, và Vitamin C. Huyết động vật cũng có rất nhiều chất dinh dưỡng, có Protein, Sắt và các loại Vitamin. Dạ dày bò chứa Vitamin B12 và một lượng đáng kể Protein. Lòng bò cũng thường được sử dụng trong việc đưa ra các loại thịt chế biến như xúc xích …
Nhìn chung nội tạng động vật gồm thận, dạ dày, ruột, tim, lưỡi, và gan có chứa lượng chất béo bão hòa và cholesterol cao hơn so với thịt.

Nội tạng động vật là món ăn được nhiều người Việt ưa thích

Nguy cơ mắc 1001 bệnh nguy hiểm
Ngày 2/3/2014, Viện dinh dưỡng và Cục An toàn thực phẩm đã đưa ra khuyến cáo với người tiêu dùng về tình trạng gia tăng bệnh tật khi dùng nội tạng động vật không đảm bảo chất lượng, đặc biệt là vệ sinh.
Theo nhận định của các chuyên gia, nếu sử dụng nhiều nội tạng động vật sẽ làm tăng mỡ máu, có hại cho tim mạch. Đặc biệt đối với người cao tuổi, người béo phì và người mắc bệnh rối loạn chuyển hóa: tiểu đường, huyết áp cao, goute…
Đồng thời, cục ATTP cũng nhận định, các bộ phận nội tạng của động vật có nhiều nguy cơ không an toàn cho người sử dụng bởi vì nó giàu chất dinh dưỡng nhưng dễ bị nhiểm bẩn, là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật: vi khuẩn, virus, ký sinh trùng… phát triển trong quá trình giết mổ, vận chuyển, lưu thông & chế biến không đảm bảo điều kiện vệ sinh.
Đặc biệt, các loại nội tạng động vật không rõ nguồn gốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhiễm vi khuẩn,virut, ký sinh trùng (giun, sán) lây bệnh sang người. Ăn óc bò không rõ nguồn gốc, mô hệ thống thần kinh có thể bị truyền bệnh não xốp bò “bệnh bò điên” (bovine spongiform encephalopathy).
Gan động vật chăn nuôi không vệ sinh(do ăn thức ăn chăn nuôi nhiễm nấm mốc) nguy cơ ô nhiễm độc tố vi nấm Aflatoxin cao – chất có khả năng gây ung thư gan ở người. Nếu lợn nhiễm liên cầu khuẩn Streptococcus suis (S.suis) (kể cả lợn bệnh và lợn lành mang trùng không phát bệnh), trong máu (tiết), lòng ruột nội tạng và thịt lợn sẽ chứa một lượng lớn vi khuẩn. Khi ăn các sản phẩm từ lợn này như tiết canh, lòng, nem chua, cháo lòng … chưa được nấu chín thì liên cầu khuẩn từ thức ăn đó sẽ xâm nhập vào cơ thể người và gây bệnh.
Theo thống kê, ở Việt Nam, trên 70% bệnh nhân mắc bệnh liên cầu khuẩn lợn là do ăn tiết canh lòng lợn. Người nhiễm bệnh có triệu chứng viêm não, xuất huyết, viêm phổi, viêm cơ tim và viêm khớp. Tỷ lệ tử vong khoảng 7%. Một số ruột động vật có lượng rất lớn vi khuẩn E. Coli & các vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy, tả, lỵ, thương hàn… cho người khi ăn phải lòng, nội tạng nấu không chín kỹ hoặc ô nhiễm chéo sang các thức ăn nước uống khác trong quá trình chế biến. Nội tạng có thể là nguồn lây các bệnh nhiễm khuẩn khác như lao, than, lợn đóng dấu…, các bệnh ký sinh trùng như sán dây, sán chó và giun xoắn cho người. Người mắc các bệnh này thông thường để lại hậu quả nặng nề về sức khỏe & nặng hơn có thể tử vong.
Vì các lý do an toàn vệ sinh của nội tạng nên hầu hết các nước phát triển đã đưa ra quy định an toàn vệ sinh chặt chẽ để kiểm soát chuỗi cung cấp các sản phẩm chế biến từ nội tạng động vật.
Ở Việt Nam nước ta, khi các điều kiện đảm bảo vệ sinh trong chăn nuôi, giết mổ, bảo quản lưu thông… còn chưa đầy đủ, hơn nữa các nội tạng trên thị trường hầu hết không có nguồn gốc, địa chỉ tin cậy đồng thời kiến thức thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm của người dân còn nhiều hạn chế thì người tiêu dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tiêu thụ chúng.

 Trên 70% bệnh nhân mắc bệnh liên cầu khuẩn lợn là do ăn tiết canh lòng lợn

Nội tạng động vật chủ yếu xuất xứ từ Trung Quốc
Theo một cán bộ công an môi trường Hà Nội, từ đầu năm 2013 đến nay, cơ quan chức năng đã bắt giữ rất nhiều các xe trở nội tạng động vật có xuất xứ từ Trung Quốc về Việt Nam tiêu thụ. Điểm đến của các loại nội tạng này là các nhà hàng, quán ăn tại các thành phố lớn trên cả nước. Khi bị bắt giữ chỉ cần mở thùng xốp ra là các loại nội tạng này chuyển màu và bốc mùi hôi. Toàn bộ số nội tạng của những lần thu giữ đều có nguồn gốc từ bên kia biên giới Trung Quốc và đều được ngâm tẩm nhiều loại hóa chất bảo quản trước khi được chuyển về Việt Nam tiêu thụ.
Cũng trong thời gian qua, việc mua bán, vận chuyển nội tạng động vật đã hư hỏng từ các địa bàn phía Bắc vào Nam cũng diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, khi được hỏi, hầu hết người sử dụng đều không quan tâm đến nguồn gốc mà chỉ nghĩ các thực phẩm ấy được chế biến thế nào khi lên bàn nhậu.
“Loại nội tạng động vật được ngâm tẩm hóa chất này sẽ gây hại tới sức khỏe người dân, nếu sử dụng chúng làm thực phẩm. Chắc chắn về đến các nhà hàng, họ phải dùng đến hóa chất một lần nữa để tẩy trắng, tẩy mùi  thì mới đem ra làm đồ ăn cho khách được”, vị cán bộ này cho biết.